Bấm vào hình để xem kích thước thật

TRẺ EM VÀ BỆNH SUYỄN

Ngày đăng:  22/01/2010

 
Lượt xem: 26084

 

 

Suyễn là gì?

Suyễn là một bệnh lý tổn thương mãn tính đường dẫn khí ( đường thở) ở trong phổi. Gây ra triệu chứng khò khè, ho, khó thở và cảm giác nặng ngực.

Trẻ bị suyễn, đường thở luôn luôn viêm thậm chí cả những lúc trẻ không hề có bất kỳ triệu chứng suyễn nào.

 


 

Tình trạng viêm tiến triển có nghĩa là đường thở dễ bị kích thích hơn và có thể phản ứng với nhiều điều kiện khác nhau. Khi đường thở phản ứng, sẽ xảy ra trong phổi  3 vấn đề chính sau đây làm cho thở trở nên khó khăn hơn:

·   Đường thở trở nên hẹp hơn do co thắt cơ xung quanh phế quản

·   Đường thở trở nên sưng

·   Trong đường thở, chất nhầy được tạo ra nhiều hơn bình thường

Suyễn có thể giống như phải thở qua một ống hút cực kỳ hẹp.

Hãy tưởng tượng bạn đang thở qua một ống hút nhựa. Nếu ống hút đủ rộng thì bạn có thể hít thở không khí đủ. Nhưng nếu bóp chít ống hút hẹp hơn thì chắn chắn bạn sẽ thở khó khăn hơn.

Nếu ống hút vừa bị hẹp vừa bị dày lên thì thở sẽ khó hơn nữa

Nếu bạn cho  thêm vài giọt keo vào nữa, thì chắc chắn sẽ không còn chỗ cho không khí đi qua nữa.

Suyễn xảy ra giống tương tự như vậy. Không khí phải cố gắng chui qua một đường thở hẹp tạo ra tiếng khò khè nghe thấy ở trẻ suyễn.

Dĩ nhiên trẻ suyễn không phải luôn luôn bị khò khè khó thở. Đường thở có thể dãn ra và trở về như bình thường ( rộng lại như bình thường ), giảm sưng dần và nút đàm khô dần- một cách tự nhiên hoặc bằng thuốc. Quan trọng là phải nhận biết khi nào cần cho trẻ dùng thuốc và khi nào cần đưa trẻ đi cấp cứu.

Trẻ có thể bệnh suyễn khi:

·   Thỉnh thoảng khò khè ( có một âm thanh huýt sáo ở ngực vào lúc thở ra)

·   Ho hoặc khó thở khi khò khè

·   Có người liên quan huyết thống (mẹ, cha, anh chị em) bị chàm da, viêm mũi dị ứng hoặc suyễn

Có bất kỳ hoặc có tất cả các triệu chứng trên thì cũng không có nghĩa là có suyễn. Có những nguyên nhân khò khè khác ở trẻ nhỏ mà khò khè sẽ cải thiện khi trẻ lớn dần theo tuổi.

Để chẩn đoán suyễn ở trẻ nhỏ, các thầy thuốc chủ yếu dựa trên các triệu chứng và trong gia đình có dị ứng và suyễn hay không. Các thầy thuốc sẽ hỏi để kiểm tra loại các triệu chứng này do các nguyên nhân khác.

Trẻ ở lứa tuổi đi học thì dùng máy đo các chức năng của phổi. Đây là xét nghiệm mà trẻ nhỏ hơn 7 tuổi không thể thực hiện được vì đòi hỏi sự hợp tác và thở gắng sức theo hướng dẫn của kỹ thuật viên.

Đôi khi, các thầy thuốc sẽ làm nhiều xét nghiệm để có càng nhiều thông tin càng dễ hướng đến chẩn đoán suyễn. Như test vận động để xem có phải vận động là nguyên nhân gây ra suyễn không.Các test khác như đo tính nhạy cảm của đường thở ( phải đảm bảo đơn vị lâm sàng an toàn có thể điều trị ngay nếu có triệu chứng suyễn ).

Chẩn đoán suyễn chỉ được xác định bằng cách cho trẻ  điều trị thuốc dãn phế quản.

Khi một trẻ nhỏ dưới 3tuổi và nhũ nhi bị khò khè, các thầy thuốc không thể chẩn đoán trẻ đó bệnh suyễn hay là do nhiễm khuẩn hô hấp ( td cảm ). Bởi vì không có 1 test riêng biệt nào để chẩn đoán suyễn ( các test của người lớn không thể thực hiện ở trẻ em), chỉ chẩn đoán được suyễn rõ ràng  dựa theo thời gian

 

Khò khè –có nghĩa là bị suyễn?

Không phải tất cả khò khè là suyễn. Nhiều trẻ khò khè khi còn rất nhỏ, đặc biệt trong những năm đầu đời- dưới 3 tuổi –mặc dù không phải do suyễn.

Khò khè cũng gặp ở trẻ có mẹ hút thuốc. Vài bệnh lý nội khoa cũng gây khò khè, đó phải khám thầy thuốc. Các thầy thuốc có thể thực hiện nhiều cách kiểm tra để giúp chẩn đoán , tìm các lý do để chẩn đoán, và khi cần có thể gửi trẻ đến khám các chuyên khoa.

Trẻ có bị suyễn hay không tùy thuộc vào trẻ bắt đầu khò khè  sớm như thế nào:

Nhiều trẻ bị khò khè từ lúc nhỏ hơn 1 tuổi. Hầu hế trẻ này, trẻ sẽ hết khò khè khi trẻ lớn dần. Chỉ khoảng 1/5 các trẻ này sẽ bị suyễn.

Một nhóm trẻ khò khè lúc nhỏ hơn 3 tuổi. Cứ mỗi 5 trẻ này thì sẽ có 2 trẻ bệnh suyễn.

Còn những trẻ khò khè sau 5 tuổi Cứ mỗi 5 trẻ này thì sẽ có 4 trẻ bệnh suyễn.

Nếu trẻ vẫn khò khè lúc lớn hơn nữa, và có dị ứng ( chàm, viêm mũi dị ứng, hoặc  test da dị ứng dương tính) thì thường bệnh suyễn. Tuy nhiên, không phải tất cả trẻ suyễn nào cũng đều có dị ứng.

Nhưng ngay cả một trẻ bị khò khè khởi phát từ rất sớm ( lúc còn rất nhỏ) và có suyễn đến lúc lớn thì cũng không có nghĩa là trẻ sẽ bệnh suyễn nặng.

 Nguyên nhân của suyễn?

Vẫn chưa có câu trả lời hoàn chỉnh.

Có nhiều nguyên nhân gây suyễn như di truyền gene và như vậy trẻ sẽ bệnh suyễn từ rất sớm.

Một trong những yếu tố nguy cơ mạnh nhất gây suyễn đó là dị ứng gia đình, nhưng chỉ có dị ứng thì không đủ. Nhiều người bị dị ứng nhưng không bao giờ bị suyễn, và có vài người suyễn nhưng lại không dị ứng.

Trong gia đình có người bệnh suyễn thì lại là yếu tố quan trọng.

Mẹ hút thuốc lúc mang thai hoặc hút thuốc xung quanh trẻ cũng là yếu tố nguy cơ gây khò khè và bệnh lý hô hấp. Một phần có lẻ do khói thuốc làtháng ngừng sự phát triển của phổi –đặc biệt đối với bào thai. Người ta cũng đã chứng minh khói thuốc có thể làm tăng nguy cơ suyễn và dị ứng cho trẻ.

Đăng bởi: BS.Kim Huyên - Phó Khoa Hô Hấp

[Trở về]

Các tin khác